มอเตอร์ปั๊มไหม้ ขดลวดไหม้
การที่ มอเตอร์ไหม้ หรือขดลวดไหม้ ไม่ใช่ปัญหาที่ควรมองข้าม เพราะอาจทำให้เครื่องใช้งานไม่ได้ทันที และมีค่าใช้จ่ายในการซ่อมหรือเปลี่ยนใหม่สูง หากคุณเข้าใจสาเหตุเบื้องต้นและวิธีดูแลรักษาอย่างเหมาะสม ก็จะสามารถป้องกันปัญหาเหล่านี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

สาเหตุที่ที่พบบ่อย
1. น้ำเข้าเครื่อง
2. แรงดันไฟฟ้าผิดปกติ
3. เดินเครื่องเกิน กำลัง / แห้ง
4. การเลือกขนาดปั๊มไม่เหมาะสมกับการใช้งาน
5. ขาดการบำรุงรักษา
-
สาเหตุจากซีลกันน้ำเสื่อม หรือการติดตั้งไม่แน่นหนา
-
น้ำซึมเข้าไปทำให้เกิดการลัดวงจรในขดลวด
-
ใช้งานในพื้นที่ที่ไฟตก-ไฟเกินบ่อย
-
ไม่มีระบบป้องกันไฟกระชากหรือไฟเกิน
-
ปั๊มน้ำโดยไม่มีน้ำอยู่ในระบบ
-
ระบบมีแรงต้านมากเกินไป เช่น ท่อน้ำอุดตัน
-
ใช้ปั๊มเล็กเกินไปกับงานหนัก ทำให้มอเตอร์ร้อนจัด
-
หรือใช้ปั๊มเกินความจำเป็นจนเกิดการใช้งานผิดวิธี
-
ฝุ่นสะสมหรือเศษโลหะเข้าไปในตัวมอเตอร์
-
ไม่มีการตรวจสอบระบบไฟอย่างสม่ำเสมอ
วิธีป้องกันเบื้องต้น
-
ติดตั้งระบบตัดไฟอัตโนมัติ: เช่น Overload Relay, Circuit Breaker, และ Float Switch
-
เดินเครื่องเมื่อมีน้ำเท่านั้น: หลีกเลี่ยงการปั๊มน้ำแห้ง
-
ทำความสะอาดท่อและใบพัด เป็นประจำ
-
ตรวจสอบแรงดันไฟฟ้า ก่อนเดินเครื่อง โดยเฉพาะในพื้นที่ไฟตกไฟเกินบ่อย
-
ใช้งานต่อเนื่องอย่างมีระยะพัก ไม่เปิด-ปิดบ่อย ๆ
สาเหตุของการไหม้ของมอเตอร์ปั๊มน้ำ เชิงลึก
1. ขาดเฟส (Y-Connection หรือ Delta-Connection)
-
เฟสไฟขาดไป 1 เฟส (หรือ 2 เฟสไหม้ เหลือ 1 เฟสปกติ)
-
สาเหตุที่เป็นไปได้: แหล่งจ่ายไฟมีปัญหา, คอนแทคเตอร์, ฟิวส์, ขั้วต่อ, สายไฟ ฯลฯ

2. ลัดวงจรระหว่างเฟส
-
เกิดการลัดวงจรระหว่างเฟสของขดลวด
-
สาเหตุ: ฉนวนระหว่างสายทองแดงเคลือบไม่ดีพอ
3. ลัดวงจรระหว่างรอบของขดลวด
-
มีการลัดวงจรภายในรอบของขดลวดในเฟสเดียวกัน
-
สาเหตุ: ฉนวนระหว่างสายเคลือบ (enameled wire) ไม่ดี

4. จุดไหม้เฉพาะบางตำแหน่ง ลามถึงกราวด์
-
ส่วนที่ไหม้สัมผัสกับโครงและเชื่อมต่อถึงกราวด์ได้
-
สาเหตุ: การสึกหรอ, การสั่นสะเทือน, หรือแรงกระแทกสูงเฉียบพลัน

5. ลัดวงจรเฉพาะจุด ไปยังกราวด์
-
ขดลวดลัดวงจรเฉพาะบางตำแหน่งไปยังกราวด์
-
สาเหตุ: ฉนวนเสื่อม, ความต่างศักย์ไม่สมดุล
6. ลัดวงจรเฉพาะจุด (ไม่มีการกราวด์)
-
ลัดวงจรบางตำแหน่งในระบบ โดยไม่มีการเชื่อมต่อถึงกราวด์
-
สาเหตุ: ฉนวนเสียหาย หรือมีโลหะกระแทกที่ฉนวน

7. การเผาไหม้ไม่สม่ำเสมอ
-
เผาไหม้กระจายไม่เท่ากันในแต่ละเฟส
-
สาเหตุ: แรงดันไฟฟ้าไม่สมดุล
-
หมายเหตุ: หากแรงดันต่างกันเพียง 1% จะเกิดกระแสไฟฟ้าไม่สมดุลถึง 6–10 เท่า
-
8. ขดลวดทั้ง 3 เฟสไหม้ทั้งหมด
-
เผาไหม้ทั่วทั้งมอเตอร์
-
สาเหตุ: การใช้เกินกำลัง, แรงดันไฟเกิน, หรือไฟตก

9. ขดลวดไหม้ และเพลาล็อกไม่หมุน
-
มอเตอร์ร้อนจนไหม้เพราะเพลาไม่หมุน
-
สาเหตุ: สตาร์ทบ่อยเกินไป หรือแบริ่งติดขัด
10. สายไฟขาดหรือไหม้บางส่วน
สาเหตุ: ไฟกระชาก, ฟ้าผ่า, หรือแรงกระแทกสูงทันที

